Polski Październik 28 czerwca 1956

• PRL po śmierci Stalina:

- odejście od kultu jednostki;

- Bierut zrezygnował z funkcji premiera, został nim Józef Cyrankiewicz;

- większe nakłady na przemysł lekki;

- niezadowolenie narodu z rządów moskiewskich i z represji wobec kościoła;

- zła sytuacja robotników w Nowej Hucie.

       2)  Spory wewnętrzne PZPR:

            - Edward Ochab I sekretarzem KC PZPR po śmierci Bieruta w Moskwie;

          -  Podział na puławian( Obóz reform) i natolińczyków ( orientacja moskiewska);

         -  „ natolińczycy” zwyciężyli i oskarżyli swoich przeciwników o stalinizm;

          - zwiększenie swobód obyczajowych (Jazz, zachodnie filmy, muzyka);

• Poznański Czerwiec

- władza nie wywiązywała się swoich zobowiązań, podwyżki cen, zbyt mały wzrost płacy, nieprawnie pobierany podatek;

-  W zakładach Przemysłu Metalowego im, Hipolita Cegielskiego( wówczas jeszcze Stalina) doszło do strajku generalnego i masowych demonstracji w 1956 roku. Na ulice wyszło ok. 100 tys. Osób. Termin powiązano z Międzynarodowymi Targami  Poznańskimi, by dziennikarz zachodni dowiedzieli się, co się dzieje w Polsce. Domagano się poprawy płac i swobód politycznych i religijnych.

- przebieg demonstracji: atak na KW PZPR i więzienia polityczne. Zdobyto broń, zaatakowano gmach Urzędu Bezpieczeństwa. Tam padły strzały. Przeciwko demonstrantom wysłano jednostki pancerne. Żołnierzom mówiono, że w Poznaniu wybuchło niemieckie powstanie. Doszło do walk, zginęło 70 osób. Najmłodsza ofiara – 13- letni Romek Strzałkowski.

• Zmiany – rządy Władysława Gomułki

- Wydarzenia w Poznaniu poznali dziennikarze zachodni i przekazali wiadomości za pośrednictwem Radia Wolna Europa. Tak Polacy w całym kraju dowiedzieli się, co wydarzyło się w Poznaniu.

- rządy objął W. Gomułka, który był przeciwny stalinizmowi. Przekonał Chruszczowa, że Polska nadal zostanie krajem komunistycznym;

- społeczeństwo przyjęło tę zmianę; Gomułka otworzył więzienia polityczne. Trwały procesy rehabilitacyjne osób represjonowanych, zaniechano kolektywizacji rolnictwa.

- zwolniono z wiezienia Prymasa Polski Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

- odwołano z wojska sowieckich oficerów, m. in. Marszałka Rokosowskiego.

- Niektórzy Polacy powrócili z Syberii.

- Swobody te trwały krótko, bo represje znów nasiliły się od 1957 roku. Symbolem było zamknięcie tygodnika „Po Prostu”.  Aresztowano 900 osób. Ponownie zaostrzono cenzurę wydawnictw.

Zalecam przeczytanie w całości lub we fragmentach „Zapisków więziennych „ Stefana Wyszyńskiego lub obejrzenie filmu o Prymasie Tysiąclecia.